Ziekenhuizen moeten zorgen voor onze gezondheid. Dat kan enkel als ze zelf ook financieel gezond zijn. Daarom ging ik een kijkje nemen op de balans van het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen of ZNA. Heel boeiend!
Missie ZNA
Bij het voorbereiden van een blog start ik bij de website. Daar ga ik op zoek naar de missie van de organisatie. Bij ZNA was ik blij verrast een duidelijke missie te lezen:
Vraag is natuurlijk of deze missie ook echt betekenis heeft. Eerlijk is eerlijk, bij vele bedrijven is de missie niet meer dan een mooie poster bij de receptie. Spijtig, want de missie zou de drijfveer moeten zijn bij alle grote beslissingen. De bedrijfsleiding heeft hier een grote verantwoordelijkheid. 'Walk the talk', heet dat.
Op de site vond ik ook een financiële doelstelling.
ZNA wil een EBITDA halen die 10% van de omzet is. Heel benieuwd ben ik in de balans van ZNA gedoken. In België zijn balansen gratis en online beschikbaar. Wil je weten waar ze te vinden en vooral, hoe ze te lezen? Daarover schreef ik het korte boekje '17 Tips om een balans te lezen'. Je leest het in een kwartiertje. Op papier kost het 17 euro. Online is het gratis beschikbaar.
Voor we de cijfers van ZNA induiken, eerst een woordje over EBITDA.
EBITDA is een deel van de winst van een bedrijf. Wie mijn trainingen ooit volgde, weet dat winst geen eenvoudig begrip is. Vele ondernemers kennen spijtig genoeg niet het verschil tussen winst en cash. Even je kennis testen? Deze quiz met 10 vragen gaat je vertellen wat je wel en niet weet.
De winst van een bedrijf vertelt je of de business gezond is. Elk jaar moeten 2 vragen beantwoord worden:
- Wat waren de verkopen van het jaar?
- Welke kosten waren daarvoor nodig?
Het beantwoorden van deze 2 vragen lijkt eenvoudig, maar is het niet. Vraag dat maar aan de boekhouding die de jaarlijkse afsluiting moet doen. Deze berekening vraagt meestal vele overuren.
Elk bedrijf moet jaarlijks een rapport neerleggen dat vertelt welke de verkopen en de kosten waren. Dat rapport heet de resultatenrekening, ook vaak P&L - Profit&Loss - genoemd. Ook dit rapport is online te vinden. Tip 13 tot 17 van het e-book vertellen je er meer over.
Belangrijk, het begrip EBITDA is niet wettelijk vastgelegd. Er is consensus over wat het ongeveer betekent maar elke financiële directeur gaat het 'finetunen'. Daar kan een goede reden voor zijn. Alleen moet dit transparant zijn voor het management.
Om EBITDA te begrijpen kan deze visuele voorstelling helpen:
Een woordje over de cijfers die je ziet. In Belgische boekhouding hebben we een zeer handige set van codes die iedereen moet gebruiken. Ben je ondernemer en krijg je weleens cijfers van je boekhouder, dan heb je deze codes wellicht al gezien. De verkoop bv. heeft altijd code 70. Op de balansen van de Nationale Bank wordt trouwens niet het woord 'verkoop' gebruikt. Daar spreekt men over 'omzet'.
Bovenstaande figuur vertelt je wat EBITDA is:
EBITDA = Omzet - kosten van goederen, diensten en lonen = 70-60-61-62
De cijfers van ZNA tonen het volgende:
Even Excell erbij halen en je krijgt dit:
In % krijg je dit:
De doelstelling van 10% wordt dus verre van gehaald!
Laten we echter niet te streng zijn. Waarschijnlijk wordt met 'omzet' niet enkel de omzet bedoeld maar de volledige 'bedrijfsopbrengsten'. Hieronder zie je dat er meer dan 34 miljoen 'andere bedrijfsopbrengsten' zijn. De toelichting bij de balans zegt dat het over subsidies gaat.
Wanneer we de EBITDA op deze manier berekenen, krijgen we dit:
De EBITDA in % noemen we EBITDA-marge. Hoe moet je dit begrijpen?
- Voor elke 100 euro aan bedrijfsopbrengsten die ZNA had in 2017, was er 7 euro over na de kosten van goederen, diensten en lonen (in 2016 was dit 9 euro).
- Met deze 7 euro moeten volgende kosten nog gedekt worden: afschrijvingen, intresten en belastingen. Dan pas heb je winst.
Maakt ZNA winst? Gelukkig wel. Onderaan de resultatenrekening vinden we dit:
In 2017 werd een winst van bijna 26 miljoen gemaakt, maar in 2016 was dit bijna 41 miljoen.
ZNA is een vzw, de winst mag dus niet uitgekeerd worden. Ze blijft in het bedrijf wat de werking extra zuurstof geeft. Een vzw of vereniging zonder winstgevend doel mag wel winst maken, maar mag ze niet uitkeren. Een nv of bvba mag dat wel. Als winst wordt uitgekeerd, dan spreken we over dividend.
Wat hebben we geleerd? ZNA haalt de doelstelling van 10% EBITDA-marge niet. En dat is spijtig, want een organisatie van deze grootte heeft deze marge nodig om financieel wendbaar te blijven. Eerlijk gezegd hoop ik stilletjes dat het management deze blog leest en dat ze gaan onderzoeken wat er in de berekening van EBITDA allemaal zit en wat beter kan. Kan de omzet naar boven? Niet evident, want dat gaat de patiënt voelen. Maar misschien kunnen de kosten naar beneden? In het verleden kwam ik regelmatig in een ZNA-ziekenhuis. Ik moet zeggen dat de ervaringen altijd prima waren. Verpleegsters, dokters, ondersteunend personeel, hygiëne,... alles was piekfijn in orde. Maar toen ik rond me keek, heb ik verschillende keren gedacht: 'Het woord kostenbesparing is hier nog niet echt doorgedrongen.'
Hopelijk kan het management en personeel samen, met respect voor elkaar en voor de patiënten, deze oefening op een constructieve manier doen. Succes!
Finance is fun!
Al meer dan 25 jaar is het de passie van Vera Smets om financiële cijfers van bedrijven begrijpelijk en zelfs fun te maken. Met haar blogs en trainingen wil Vera de non financial in het bedrijfsleven helpen de financiële collega of boekhouder te begrijpen.
