Er loopt momenteel een reeks op Canvas over de geschiedenis van Sabena. Heerlijke tv, alleen het einde is triest. Want Sabena ging failliet. Ik zocht hun balans op bij de Nationale Bank en las het verhaal van een aangekondigd bankroet.
Dit is de balans van Sabena van de jaren 2000 en 1999:
Wie bij mij training volgt, weet dat ik altijd terugga naar de basis. De balans is een document dat 2 dingen vertelt:
- Passief: waar komt het geld vandaan?
- Actief: waar gaat het geld naartoe?
Actief moet steeds gelijk zijn aan passief, vandaar dat het document balans heet.
Laten we even kijken naar Sabena. Bovenaan zien we dat we het document moeten lezen in miljoenen ouderwetse Belgische franken of BEF - waar is de tijd. We gaan dit niet omzetten naar euro's omdat dit voor het begrijpen van deze balans niet nodig is. Bij de 2 rode pijlen zie je dezelfde bedragen staan. Actief is dus inderdaad gelijk aan passief. Je ziet trouwens dat het woord 'passief' vervangen is door 'totale schulden en eigen vermogen', wat op hetzelfde neerkomt. Dat zie je vaak in de financiële wereld. We plakken graag verschillende namen op eenzelfde begrip. Niet netjes, I know. Aan de ondernemers aan wie ik training geef, zeg ik altijd: ga op zoek naar twee getallen die gelijk zijn aan elkaar en let niet op de terminologie. Soms is een balans slechts 1 pagina (zoals hier bij Sabena) maar een balans kan ook een document zijn van meer dan 100 bladzijden. Om de structuur van het document te begrijpen ga je eerst op zoek naar de twee getallen die gelijk zijn aan elkaar.
Een balans in evenwicht zegt spijtig genoeg niets over financiële gezondheid. Daarvoor bekijken we het eigen vermogen (zie blauwe pijl). Hier vinden we een getal tussen haakjes (3.897). Dit betekent dat we kijken naar een negatief getal. Sabena had dus op 31 december 2000 een negatief eigen vermogen van bijna 3,9 miljard BEF. Het jaar ervoor was het eigen vermogen een positief getal van iets meer dan 9 miljard BEF.
Laat ik met een vereenvoudigd voorbeeld uitleggen wat hier gebeurd is.
Op de eerste lijn bij het eigen vermogen vinden we de post kapitaal voor 25.644. Kapitaal staat voor het geld dat is binnengebracht door de aandeelhouders. We zien ook dat er tussen 1999 en 2000 niets veranderd is. De aandeelhouders brachten dus geen extra centen in. Ze deden geen kapitaalsverhoging, een belangrijk detail in dit verhaal.
In de Canvasreeks kan je duidelijk zien dat men bij Sabena niet op de kosten keek. Er werd goed geleefd. Maar dat bleef niet zonder financiële gevolgen.
Laten we een fictief voorbeeld gebruiken:
- Kosten in het jaar 2000 (personeel, afschrijven vliegtuigen,...): 20.000
- Opbrengsten in het jaar 2000 (verkoop vliegtickets,...): + 6.969
Zo komen we op een verlies van 13.031 wat je onderaan het eigen vermogen terugvindt.
Enkele lijnen hoger zien we negatieve reserves voor een bedrag van 17.285 wat staat voor de put van verliezen die voor het jaar 2000 al gemaakt was.
Hoelang blijft dit duren? Zolang je een sponsor hebt. Jarenlang was dit de aandeelhouder, vadertje staat. De laatste jaren was ook Swissair aandeelhouder. Maar de aandeelhouder werd het blijkbaar beu. In het jaar 2000 werd geen kapitaalsverhoging gedaan waardoor het eigen vermogen negatief werd. Hoe overleef je dan? Sabena had ondertussen ook een grote schuldenberg opgebouwd. In het midden van de balans hierboven zie je bij voor 98.809 aan schulden staan.
In het jaar 2001 kwam 9/11, een ramp voor de hele wereld maar zeker voor de luchtvaart. Het duurde niet lang of Sabena moest het bijltje erbij neerleggen. Maar de oorzaak lag zeker niet alleen bij 9/11. De terreuraanslagen waren enkel het laatste duwtje voor Sabena dat al lang aan de rand van de afgrond stond.
Er zijn gelijkenissen tussen het verhaal van Sabena in 2001 en de coronafaillissementen van vandaag. Hier zijn ook heel wat Sabena's bij. Al lang voor we het woord corona kenden, stonden zij al aan de rand van de afgrond.
Trainingstraject - Finance is fun Online!
Vera Smets wil leidinggevenden helpen het financiële luik van hun job beter te begrijpen. Zit jij in het bedrijfsleven? Hoor je het in Keulen donderen wanneer de financiële cijfers besproken worden? Dan hebben we goed nieuws voor je! Finance is fun Online is een trainingstraject waarin Vera samen met jou op stap gaat. Online videolessen die je volgt in jouw tijd en volgens jouw tempo worden gemengd met live online sessies waarin Vera samen met jou en andere deelnemers gaat oefenen. Meer info vind je hier.
